RẦY PHẤN TRẮNG HẠI LÚA

Sâu - bệnh hại trên lúa

RẦY PHẤN TRẮNG HẠI LÚA

Rầy phấn trắng có tên khoa học là Aleyrocybotus indicus. Họ Aleyrodidae, Bộ cánh đều (Homoptera). 1. Triệu chứng gây hại Rầy....

Rầy phấn trắng có tên khoa học là Aleyrocybotus indicus.

Họ Aleyrodidae,

Bộ cánh đều (Homoptera).

1. Triệu chứng gây hại

Rầy phấn trắng gây hại bằng cách chích hút nhựa cây lúa làm cho lá lúa chuyển sang màu vàng, cây phát triển kém, lá mới mọc ra sẽ bị triệu chứng xoắn lại giống như bị “siết cổ lá”; ở giai đoạn lúa làm đòng, lá cờ bị xoắn làm bông trổ không thoát; nếu trổ được hạt lúa sẽ bị lép toàn bộ. Triệu chứng “siết cổ lá” lá rất giống bệnh lùn xoắn lá do virus. Gây hại cả hai giai đoạn ấu trùng và thành trùng.

1rầy phấn trắng — Trứng rầy bám mặt dưới lá, lá bị khảm và nghẹn đòng.

Rầy phấn trắng làm giảm năng suất đáng kể, nếu mật số lây nhiễm 60 con/rãnh, năng suất giảm từ 23 – 31%, thiệt hại có thể lên đến 80% nếu rầy gây hại giai đoạn làm đòng - trỗ bông.

Có hai cách để xác định chính xác rầy phấn trắng đang gây hại:

- Cách 1: Tác động vào chỗ lúa bị vàng cho rầy bay ra. Sau đó, quan sát xem có rầy phấn trưởng thành bị dính vào mạng nhện hay không.

- Cách 2: Tiến hành quan sát mặt dưới của các lá bị vàng, xem có thấy trứng của rầy phấn bám chi chít dọc theo gân lá như vẩy cá hay không.

rầy phân trắng — Xác định rầy phấn trắng đang gây hại

2. Đặc điểm nhận dạng:

Vòng đời rầy phấn trắng tương đối ngắn 17-24 ngày, vì vậy nắng nóng kết hợp với ruộng ít thiện địch là điều kiện bộc phát rầy phấn trắng rất mạnh.

Thành trùng trông giống một loài bướm nhỏ, có hai cặp cánh màu trắng, cặp cánh trước dài, cặp sau ngắn hơn, khi đậu xếp giống hình dáng của một mái nhà, mạch cánh đơn giản, ít vân cánh.

Trứng được đẻ rời rạc hoặc từng ổ ở mặt trên và dưới lá. Mỗi con cái có thể đẻ 7-100 trứng. Chúng thường đẻ trứng tập trung ở 2/3 lá về phía chóp lá. Thời gian ủ trứng 6-8 ngày. Trứng lúc mới đẻ có màu trắng đục, một ngày sau chuyển sang màu nâu nhạt và màu nâu đậm khi sắp trứng nở.

Ấu trùng: có 3 tuổi

- Tuổi 1: mới nở có 3 đôi chân, hình bầu dục, hai mắt màu đỏ, chưa có lớp phấn. Chúng di chuyển đến gần gân lá hoặc xung quanh trứng để chích hút. Một ngày sau thì ấu trùng nằm bất động, chân còn cử động. Ngày thứ 2, chân không cử động. Ở ngày thứ 3, phần ống chân thoái hóa chỉ còn lại phần đùi. Chiều dài ấu trùng tuổi 1 là 0.25-0.29 mm, chiều rộng 0.09-0.16 mm.

- Tuổi 2: Sau khi lột xác, cơ thể bám chặt vào mặt lá, không còn thấy dấu vết của các đôi chân. Chiều dài 0.40-0.64 mm, chiều rộng 0.20-0.31 mm. Cơ thể có lớp phấn mỏng. Thời gian tuổi 2 là 2-3 ngày.

- Tuổi 3: Giống tuổi 2 về hình dạng và màu sắc, không di chuyển. Chiều dài 0.57-1.00 mm, chiều rộng 0.30-0.60 mm.

3. Phân biệt triệu chứng gây hại giữa rầy phấn trắng và bệnh vàng lá chín sớm:

Triệu chứng của bệnh vàng lá chín sớm ban đầu là một đốm vàng nhỏ có hình tròn hoặc hình bầu dục. Đốm bệnh lớn ra nhanh chóng và kéo dài thành sọc màu vàng, hướng về chop lá, vết bệnh có thể lan dần ra cả lá và nếu bệnh nặng lá có thể bị cháy khô.

Khác với vàng lá chín sớm thì triệu chứng của rầy phấn trăng gây hại làm cho lá vàng nhưng không có vết bệnh. Thành trùng rầy phấn trắng làm cho lá đòng và lá thứ 2 gần lá đòng bị xoắn và vặn chặt nhau làm cho bông lúa không trổ thoát được hoặc nếu trổ thì bị lép hoàn toàn.

Ruộng và lá lúa bị rầy phấn trắng gây hại.

4. Biện pháp quản lý:

Do rầy phấn trắng có vòng đời ngắn, lại sinh sản nhiều (1 con cái có thể đẻ cả trăm trứng và nếu không bắt cặp vẫn có thể nở ra ấu trùng đực để gây hại), chúng phát triển mật số rất nhanh đặc biệt là khi thời tiết nắng nóng. Do đó để quản lí kịp thời rầy phấn trắng bà con cần phải thăm ruộng thường xuyên (nên lội xuống ruộng để kiểm tra mặt trên và mặt dưới của lá hoặc khua động bụi để kiểm tra sự xuất hiện của thành trùng).

Nếu phun đúng thời điểm rầy nở hoàn toàn hoặc các ruộng phun đồng loạt thì sẽ ít xảy ra tái nhiễm và ngược lại phải xử lý lần 2 nếu phun không đúng giai đoạn.

*** Một số lưu ý khi phun thuốc trừ Rầy phấn trắng:

- Rầy phấn trắng gây hại từ đẻ nhánh đến đòng trổ, gây hại nặng nhất vào giai đoạn đòng. Khi gặp thời tiết nắng nóng rầy phát triển mật số rất nhanh nên bà con cần phải thăm đồng thường xuyên để kịp thời phát hiện và phun trị sớm.

- Do khả năng di chuyển linh hoạt rầy có thế di chuyển từ nơi khác vào ruộng nên phải phun xịt đồng loạt để tránh sau khi phun rầy từ ruộng khác sẽ bay qua.

- Trong trường hợp mật số rầy quá cao bà con nên phun lặp lại sau 1 tuần.

*** Các đánh giá hiệu quả:

+ Xem rầy chết phía dưới gốc lúa, dưới nước.

+ Xem màu lá (không bị vàng) và ấu trúng có còn gây hại trên các lá đòng sau 7-10 ngày phun.

+ Sau xử lý rầy còn rải rác sẽ không ảnh hưởng nhiều đến giai đoạn sau.

*** Kỹ thuật phun:

+ Do rầy gây hại trên tán lá và chủ yếu ở mặt dưới vì vậy nên phun vào buổi sáng, trời vừa ráo sương, lúa này thành trùng ít di chuyển. Hoặc phun vào buổi chiều mát.

+ Đưa cần xịt xuống thấp phía dưới tán lúa, phun hạt mịn và đều để thuốc phân tán tốt và thấm sâu vào lá lúa tiêu diệt rầy gây hại và phải phun đồng loạt.

+ Cần lưu ý do cơ thể rầy (thành trùng) bao phủ một lớp phấn trắng, trứng rầy được bọc trong lớp sáp cứng, không thấm nước nên các thuốc có tác động lưu dẫn, thấm sâu và xông hơi sẽ cho hiệu quả cao; cần thiết nên pha với chất bám dính hoặc chất trợ lực

5. Sản phẩm:

5.1 RẦY TOÀN CẦU 80WP 15gr: gồm 2 hoạt chất tiên tiến:

- Nitenpyram: tiêu diệt rầy tức thì

- Pymetrozine: lưu dẫn kéo dài diệt rầy, rầy cám và ung cả trứng rầy.

Rầy Toàn Cầu tác động đến hệ thần kinh trung ương làm côn trùng bị tê liệt và chết.

“Diệt rầy tức thì và lưu dẫn dài lâu”

Liều dùng: 2 gói/ bình 25 lít nước

5.2 BỘ 3 SÂU NHỆN NDTC:

Với phổ tác động rộng, tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương khiến đối tượng bị tê liệt và chết. Quản lý đồng thời các đối tượng: Sâu cuốn lá, Sâu đục thân, Nhện gié, Rầy phấn trắng, Bù xít, Muỗi hành, Rầy cám,...

Liều dùng: 1 hộp/ 5 công nhỏ.